Arts in operatiekamer maakt chirurgische operatiemuts vast – onderzoek naar de adoptie van het intranet in de zorgsector

Wel motivatie, geen tijd: een onderzoek naar de adoptie van het intranet in de zorg

Alles wat wij doen met, voor en bij klanten is op (wetenschappelijk) onderzoek gebaseerd. Door continu onderzoek te doen, blijven we op de hoogte van marktontwikkelingen en kunnen we onze klanten optimaal ondersteunen en ontzorgen. In een recente studie deden we, in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam, onderzoek naar de adoptie van het intranet in de zorgsector.

Met dit onderzoek hebben we verschillende factoren kunnen identificeren die de adoptie van het intranet in zorgorganisaties bevorderen óf juist belemmeren. Ook vergelijken we de uitkomsten met onze eerdere onderzoeken: hoe het zich bijvoorbeeld verhoudt tot ons vijfde Evolve Benchmarkonderzoek, of de zes belangrijkste adoptiefactoren die we door eerder onderzoek kunnen benoemen. Onze belangrijkste conclusie? Het intranet speelt een grotere rol in de dagelijkse werkzaamheden van zorgmedewerkers dan we dachten.

Welke factoren dragen bij aan succesvolle adoptie in de zorg?

Vrijwel alle deelnemers aan het onderzoek naar de adoptie van het intranet in de zorgsector waarderen interactieve aspecten van het intranet. Wanneer een intranet interactieve (sociale) functies, zoals bijvoorbeeld groepen (werkgerelateerd en niet-werkgerelateerd) en polls aanbiedt, is de kans op een succesvolle adoptie dus groter. Het intranet wordt op deze manier een platform waar medewerkers gemakkelijk met elkaar kunnen communiceren over uiteenlopende onderwerpen.

Daarnaast blijkt het intranet veel te worden gebruikt voor kennisdeling; het wordt door zorgmedewerkers namelijk gezien als een geschikte plek voor het uitwisselen van kennis. Denk hierbij aan het delen van technische innovaties rondom zorgapparatuur en ontwikkelingen op het gebied van behandelmethoden, maar ook persoonlijke tips en ervaringen met cliëntenzorg.

Welke belemmerende factoren zijn er gevonden?

Tijdgebrek is een veelvoorkomende belemmering voor zorgmedewerkers bij de adoptie van een nieuw intranet, ondanks dat ditzelfde intranet hen uiteindelijk tijd kan besparen. Zorgmedewerkers zitten niet vaak achter een bureau, aangezien een groot deel van de werkzaamheden zich daar simpelweg niet bevindt. Dit verhoogt de drempel om het intranet te gebruiken.

In grotere zorgorganisaties ervaren deelnemers vaak een informatie-overload door de continue stroom van nieuws en informatie. De grote hoeveelheid zorgt er juist voor dat de consumptie van de gedeelde informatie terugloopt; het wordt minder gelezen. Met als risico dat medewerkers ook de echt belangrijke informatie niet meekrijgen.

Een ander punt van zorg is de zoekfunctie van het intranet. Een groot deel van de deelnemers vindt de zoekfunctie van hun intranet gebrekkig, waardoor belangrijke documenten en informatie slecht vindbaar zijn. Dit benadrukt niet alleen het belang van een goedwerkende en intuïtieve zoekfunctionaliteit binnen het intranet, maar ook het belang van schone data. Hoe goed je zoekfunctionaliteit ook is, als het op gebied van data een rommeltje is, blijft het een crime om te kunnen vinden wat je zoekt.

Overigens is een opgeruimd intranet ook een goede voorbereiding op de onvermijdelijke komst van AI in interne communicatie. Waarom dat is, lees je hier.

Tot slot: lage digivaardigheid. Een regelmatig terugkerend thema in de zorgsector. De lage digivaardigheid is één van de grootste belemmeringen bij het gebruik van interne digitale platformen. Ons onderzoek met de Vrije Universiteit Amsterdam wijst uit dat directe collega’s de meest ingezette hulplijn zijn, met name voor oudere medewerkers. Hierna volgen fysieke trainingen en digicoaches.

Hoe verhoudt dit onderzoek zich tot eerdere onderzoeken?

In de afgelopen jaren hebben we regelmatig onderzoek gedaan. Het is interessant om de uitkomsten van dit onderzoek in context te plaatsen door het naast eerdere onderzoeken te leggen.

Evolve Benchmarkonderzoek 2024

Er wordt veel geïnvesteerd in de digitalisering van de zorg, maar toch is de zorgsector een sector waarin het niveau van de digivaardigheid laag ligt. Uit de resultaten van ons Benchmarkonderzoek komt namelijk naar voren dat respondenten uit deze sector de digivaardigheid in hun organisatie gemiddeld met een 5,5 beoordelen. Hoewel het onderzoek met de VU de digivaardigheid van deelnemers niet kwantificeert, kunnen we toch concluderen dat deze resultaten in lijn zijn met de uitkomsten van ons Benchmarkonderzoek.

Adoptiefactoren voor interne digitale platformen

Wanneer wij het over adoptie hebben, denken we aan de zes adoptiefactoren die we op basis van onderzoek met de Universiteit Twente hebben beschreven. De volgende 6 factoren kunnen bijdragen aan actiever gebruik van interne digitale platformen:

  • Verwachte bijdrage aan het werk;
  • Waargenomen gebruik door (directe) leidinggevenden;
  • Waargenomen gebruik door collega’s;
  • Bijdrage aan de eigen reputatie;
  • Verwachte benodigde inspanning voor het gebruik;
  • Normen voor samenwerking.

We zien de eerste factor, verwachte bijdrage aan het werk, terug in de resultaten van ons recente onderzoek in de zorg. Gebruikers moeten het idee hebben dat er iets voor ze valt te halen op het intranet. Wanneer zorgmedewerkers bijvoorbeeld het idee hebben dat het intranet hen voorziet van een snelle manier om bij documenten te komen die helpen bij de uitvoering van het werk, zal het intranetgebruik naar verwachting toenemen.

Ook de vijfde factor, verwachte inspanning, zien we terug in de resultaten van het onderzoek naar de adoptie van het intranet in de zorgsector. Gebruikers hechten veel waarde aan de vindbaarheid van informatie en de gebruiksvriendelijkheid van een platform. Zoals gezegd hebben zorgmedewerkers vaak beperkt tijd en niet altijd toegang tot een mobiel device, zoals een smartphone of laptop. Wanneer een zorgmedewerker wél tijd en toegang heeft, wil je dat diegene snel in de systemen komt en de benodigde informatie eenvoudig kan ophalen. Als dat het geval is, is dat een bevorderende factor bij een succesvolle adoptie.

Investeren voor resultaat op lange termijn 

We zien de druk waaronder zorgmedewerkers elke dag werken. Patiënten en cliënten hebben altijd de hoogste prioriteit en personeelstekorten leggen een extra belasting op medewerkers. Het doorontwikkelen van ondersteunende digitale systemen of het verhogen van digitale vaardigheden kan voelen een verhoging van die belasting. En dat begrijpen we. Toch zien we meerwaarde in tijd vrijmaken voor de ontwikkeling van digitale middelen. Het investeren in bijvoorbeeld het gebruiksvriendelijker en intuïtiever te maken van systemen en de zo gebruikerservaring te verbeteren, kan de efficiëntie verhogen en de werkdruk verlagen, waardoor medewerkers meer tijd hebben voor hun kerntaken.

Daarnaast is het essentieel om te investeren in trainingen voor het ontwikkelen van digitale vaardigheden. Door deze vaardigheden van medewerkers te verbeteren, kunnen zij effectiever en met meer vertrouwen gebruikmaken van technologische hulpmiddelen die er zijn. Dit leidt niet alleen tot een hogere productiviteit, maar ook tot een grotere tevredenheid onder de medewerkers.

Het onderzoek met de VU heeft ons een nog beter beeld gegeven van de zorgsector. We kennen de uitdagingen waar je mee te maken krijgt tijdens een adoptietraject in een zorgorganisatie, maar ook de factoren die succesvolle adoptie stimuleren.

We blijven onderzoeken: de techniek staat niet stil. We zien nu dat tools en platformen steeds gebruiksvriendelijker kunnen worden aangeboden, en daarmee steeds beter aansluiten op de context van gebruikers. Ook wij zetten ons daar dagelijks voor in. Want alleen het uitrollen van techniek is niet genoeg. Wil je meer weten over ons onderzoek, of kun je onze expertise gebruiken bij een adoptieaanpak? Neem contact met ons op.